Πρόκειται για το νομικό εκείνο θεσμό ουσιαστικού δικαίου του Ποινικού μας Δικαίου με τον οποίο μετά από την παρέλευση ορισμένου χρόνου οι δράστες ορισμένων εγκλημάτων δεν τιμωρούνται, διότι η ποινική αξίωση της πολιτείας για δικαστική κρίση του δράστη και δικαστική βεβαίωση της ενοχής του εξαλείφεται.
'Αλλοι λόγοι που εξαλείφουν το αξιόποινο της πράξης και καταργούν την ποινική αξίωση της πολιτείας είναι:

α. Η εκούσια υπαναχώρηση από "ανολοκλήρωτη απόπειρα" (άρθ. 44 παρ.1 ΠΚ)

β. Η "έμπρακτη μετάνοια" σε ορισμένα εγκλήματα

γ. Η παραίτηση από την έγκληση ή μη νόμιμη υποβολή έγκλησης ή ανάκληση έγκλησης. (άρθ. 117 και 120 ΠΚ)

δ. Η αμνηστία

Παρακάτω παρατίθενται τα σχετικά με τη παραγραφή των εγκλημάτων άρθρα του Ποινικού Κώδικα (Γενικό Μέρος). Οι κατωτέρω προθεσμίες αποτελούν μόνο τον κανόνα, διότι ορισμένα εγκλήματα έχουν συντομότερη προθεσμία παραγραφής όπως τα αδικήματα του τύπου. ( ΑΝ 1092/1938: ΠΕΡΙ ΤΥΠΟΥ Αρθρ. (48) 47. "Τα αδικήματα που πράττονται διά του τύπου παραγράφονται μετά 18 μήνες από την τέλεση της πράξης. Η προσθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρόνο σύμφωνα με διάταξη νόμου δεν μπορεί να αρχίσει ή να εξακολουθήσει η ποινική δίωξη και για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία ώσπου να γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση. Σε κάθε περίπτωση ο χρόνος της αναστολής δεν μπορεί να υπερβεί τα δύο έτη". )

> Παραγραφή εγκλημάτων (άρθ. 111-113 ΠΚ)

Αρθ. 111 - ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ των εγκλημάτων. 1. Το αξιοποινο εξαλείφεται με την παραγραφή.

2. Τα κακουργήματα παραγράφονται : α) μετά είκοσι έτη, αν ο νόμος προβλέπει γι΄ αυτά [την ποινή του θανάτου] ή της ισόβιας κάθειρξης.β) μετά δέκα πέντε έτη, σε κάθε άλλη περίπτωση./p>

. Τα πλημμελήματα παραγράφονται μετά πέντε έτη.

4. Τα πταίσματα παραγράφονται μετά μετά δύο έτη. -
(* Η παράγραφος 4 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.2 άρθρου 24 Ν.4055/2012, ΦΕΚ Α 51/12.3.2012. Εναρξη ισχύος 2 Απριλίου 2012.)

5. Οι ανωτέρω προθεσμίες υπολογίζονται κατά το ισχύον ημερολόγιο.<

6. Αν ο νόμος ορίζει διαζευκτικά περισσότερες από μιά ποινές οι ανωτέρω προθεσμίες υπολογίζονται σύμφωνα με τη βαρύτερη απ΄αυτές.

Αρθ. 112 - ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ

Η προθεσμία της παραγραφής αρχίζει από την ημέρα που τελέστηκε η αξιόποινη πράξη εκτός αν ορίζεται άλλως.

Αρθ. 113 - ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ.

1) Η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρόνο σύμφωνα μεδιάταξη νόμου δεν μπορεί να αρχίσει ή να εξακολουθήσει η ποινική δίωξη.

2) Επίσης, η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρονικόδιάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη ηκαταδικαστική απόφαση.

"3. Η κατά τις προηγούμενες παραγράφους αναστολή δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από πέντε χρόνια για τα κακουργήματα, τρία χρόνια για τα πλημμελήματα και έναν χρόνο για τα πταίσματα. Ο χρονικός περιορισμός της αναστολής δεν ισχύει οσάκις η αναβολή ή αναστολή της ποινικής δίωξης έλαβε χώρα κατ` εφαρμογή των άρθρων 30 παρ. 2 και 59 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας."*** Η παρ.3 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 25 Ν.3346/2005,ΦΕΚ Α 140/17.6.2005.

4) Αν για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση, η έλλειψή της δεναναστέλλει την παραγραφή.

5) Για εκκρεμείς υποθέσεις, ως προς τις οποίες συμπληρώνεται ο χρόνοςτης παραγραφής, κατ` εφαρμογή του παρόντος και των δύο προηγουμένωνάρθρων, την παύση της ποινικής δίωξης μπορεί να τη διατάσσει με σύμφωνηγνώμη του εισαγγελέα εφετών ο αρμόδιος εισαγγελέα πλημμελειοδικών,θέτοντας τη δικογραφία στο αρχείο".

"6. Η προθεσμία παραγραφής των εγκλημάτων που προβλέπονται στα άρθρα 323Α, 324, 336, 338, 339, 342, 343, 345, 346, 347, 348, 348Α, 349, 351, 351 Α, όταν αυτά στρέφονται κατά ανηλίκων, αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωση του θύματος και για ένα έτος μετά, εφόσον πρόκειται για πλημμέλημα, και για τρία έτη μετά, εφόσον πρόκειται για κακούργημα."

 

Παραγραφή ποινών

άρθ.114
Οι ποινές που επιβλήθηκαν αμετακλήτως, αν έμειναν ανεκτέλεστες, παραγράφονται:
α) η ποινή του θανάτου και η ισόβια Κάθειρξη μετά τριάντα έτη
β) ο περιορισμός σε ψυχιατρικό κατάστημα (άρθρο 38) και η Κάθειρξη μετά είκοσι έτη
"γ) η Φυλάκιση, η χρηματική ποινή και ο περιορισμός σε ειδικό κατάστημα Κράτησης νέων (άρθρο 54) μετά δέκα έτη".
και δ) κάθε άλλη μικρότερη ποινή μετά δύο έτη.
(* Η περ. γ΄ αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.5 άρθρ.2 Ν.3189/2003,ΦΕΚ Α 243/21.10.2003.)
(*ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Η θανατική ποινή Καταργήθηκε με το άρθρο 33 παρ.1 του ν. 2172/1993 (ΦΕΚ Α` 207) το οποίο ορίζει τα εξής: "Η ποινή του θανάτου καταργείται. Οπου στις κείμενες διατάξεις προβλέπεται για ορισμένη αξιόποινη πράξη αποκλειστικώς η ποινή του θανάτου, νοείται ότι απειλείται η ποινή της ισόβιας Κάθειρξης. Αν η ποινή του θανάτου προβλέπεται διαζευκτικώς με άλλη ποινή, νοείται ότι απειλείται μόνο η τελευταία.")

Εναρξη του χρόνου παραγραφής των ποινών

Αρθρο 115
Η παραγραφή αρχίζει από την ημέρα που η απόφαση έγινε αμετάκλητη.

Αναστολή της παραγραφής των ποινών

Αρθρο 116
Η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται: α) για τόσο χρόνο σύμφωνα με το νόμο, δεν μπορεί να αρχίσει ή να εξακολουθήσει την εκτέλεση της ποινής β) για όσο χρόνο, σύμφωνα με το άρθρο 99, έχει ανασταλεί η εκτέλεση ή έχει επιτραπεί η καταβολή με δόσεις της χρηματικής ποινής ή του προστίμου που επιβλήθηκε και γ) για όσο χρόνο διαρκεί η εκτέλεση κάποιου από τα μέτρα που προβλέπουν τα άρθρα 71 και 72. 

Ενημερωθείτε περισσότερο για την παραγραφή στο νομικό blog μου
http://kavala-lawyer.blogspot.gr